21 października odbyła się debata Klubu Jagiellońskiego pt. „Polski przedsiębiorca: Bezwzględny kapitalista czy odpowiedzialny obywatel?”, w której prezes Projektu PL Adam Zych rozmawiał z prezydentem Konfederacji Lewiatan Maciejem Wituckim. Debatę o wizji i obrazie polskich przedsiębiorców prowadził Marcin Kawko.
Punktem wyjścia w debacie było zarysowanie kontekstu historycznego polskiej przedsiębiorczości. Kluczem do jej zrozumienia są przemiany gospodarcze i społeczne, jakie dokonały się w Polsce po 1989 r. Dość powiedzieć, że jeszcze w 1994 r. ponad 80% Polaków uważało, w nowych warunkach społeczno-gospodarczych lepiej żyje się przede wszystkim złodziejom i kombinatorom. Obraz ten umacniały liczne afery z biznesowym tłem, które sprawiły, że w społeczeństwie polskim zarysował się obraz przedsiębiorcy–prywaciarza, bezwzględnego kapitalisty, któremu zależy wyłącznie na pomnażaniu własnego majątku.
Powstaje tu zatem pytanie: czy w tym obrazie zmieniło się przez ostatnie dwie dekady wszystko? Czy polscy przedsiębiorcy dojrzeli już do bycia aktywnymi obywatelami odpowiedzialnymi za społeczeństwo, czy wciąż ich jedynym celem jest maksymalizacja zysku finansowego? Nad tymi pytaniami debatowali:
- Maciej Witucki – były prezes Telekomunikacji Polskiej oraz Work Service SA, prezydent Konfederacji Lewiatan – organizacji reprezentującej interesy polskich przedsiębiorców prywatnych,
- Adam Zych – od 20 lat związany z biznesem członek Rady Klubu Jagiellońskiego, pomysłodawca i Prezes Zarządu Fundacji Projekt PL – think-tanku skupiającego liderów społecznych oraz przedsiębiorców wrażliwych na stosunki społeczne panujące w Polsce.
Cała debata dostępna jest na facebookowym profilu Klubu Jagiellońskiego: https://www.facebook.com/KJagiellonski/videos/2410116335961022
Krótkie streszczenie
Debata rozpoczęła się od rozwinięcia myśli, które w swym tekście pt. „Przedsiębiorcy są odpowiedzialni za państwo” na naszym portalu ujął Adam Zych. Pisał on m.in. o tym, że „wszystko wskazuje na to, że w Polsce mamy nadreprezentację bardzo liberalnego podejścia do gospodarki wśród przedsiębiorców.” Do stwierdzenia tego odniósł się również Maciej Witucki, który zauważył, że procesy zachodzące w latach 90. były koniecznym etapem transformacji społecznej, jak dokonywała się w Polakach – również w przedsiębiorcach, teraz jednak obraz polskiego przedsiębiorcy wygląda już zupełnie inaczej.
W dalszej części rozmowy dyskutanci skupili się m.in. na nieufności Polaków do państwa, konieczności stworzenia lepszych instytucji, społecznej odpowiedzialności polskich przedsiębiorców, enigmatyczności koncepcji społecznej gospodarki rynkowej oraz roli zysku w misji, jaką biznes pełni będąc integralną częścią społeczeństwa.
Istotnym wątkiem rozwiniętym w dyskusji była opisywana przez Martę Wenclewską koncepcja Powszechnego Samorządu Gospodarczego. W debacie Adam Zych przedstawił samą koncepcję oraz wymienił jej największe zalety: reprezentatywność biznesu, wyższa skuteczność w rzecznictwie interesów w Polsce i w UE oraz stworzenie jednej instytucji, która zajmowałaby się prowadzeniem rejestru przedsiębiorców, gromadzeniem statystyk gospodarczych oraz wypracowywałaby kodeksy dobrych praktyk. Maciej Witucki skupił się natomiast na zagrożeniach, jakie niesie za sobą powszechność Samorządu – przede wszystkim na możliwości korupcji oraz problemie z brakiem wolności zrzeszania. Przyznał jednak również, że po wyeliminowaniu zagrożenia potencjalnego upolitycznienia PSG, sam poparłby taką inicjatywę, gdyż obecne rozwiązanie – Rada Dialogu Społecznego – pozostawia wiele do życzenia.
Debatę zakończyła myśl, którą Luigino Bruni zawarł w swej pracy „Civil Economy”:
„Dzisiaj istnieje ogromna potrzeba […], aby przedsiębiorcy na nowo odkryli smak społecznego poważania, aby poczuli, że budują wspólne dobro, aby odseparowali się od spekulantów, cwaniaków, którzy uzurpują sobie prawo do wspaniałej nazwy »przedsiębiorca«, aby stali się spadkobiercami średniowiecznych kupców oraz podporą każdego dobrego i wolnego społeczeństwa”