Polski Model Kapitalizmu – jaki jest, jaki będzie i jakie miejsce zajmuje w nim człowiek?
Trendy i wyzwania post-globalizacji, rola państwa w gospodarce kapitalistycznej,
opieka jako fundament gospodarki przyszłości czy też sytuacja na rynku pracy to
główne tematy, które zostały poruszone podczas konferencji eksperckiej pn. „Polski
Model Kapitalizmu. Po pierwsze człowiek.”.
Jej organizatorem była fundacja Projekt.PL
W ciągu dwóch dni trwania konferencji, która w dniach 1-2 grudnia 2022 r. odbyła się w siedzibie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie, jej uczestnicy wzięli udział w sześciu panelach dyskusyjnych. Grono wybitnych ekspertów z całego świata próbowało odpowiedzieć na pytania o to, czy kapitalizm potrzebuje ciągłego wzrostu gospodarczego? Jaka jest rola państwa w gospodarce? Przeanalizowany został kwestię systemu opieki społecznej przyszłości i zmian na rynku pracy. Celem debaty była także próba naszkicowania Polskiego Modelu Kapitalizmu, który w przyszłości będzie koncentrował się wokół człowieka – jego potrzeb i oczekiwań.
Historia kapitalizmu pokazuje, jak trudny jest związek między nim i człowiekiem. Kapitalizm, który dokonał gwałtownej ekspansji dzięki rewolucji przemysłowej, rozwojowi nauki i emancypacji społeczeństw przyniósł z jednej strony postęp technologiczny i awans społeczny, z drugiej zaś pozostawił poza marginesem wzrostu ogromną część populacji. Nie tylko tej nie będącej częścią zachodniego świata wartości, ale także wewnątrz niego. Kapitalizm dał wielu nadzieję, ale przyniósł też ogromne nierówności. Dla wielu narodów wraz z nim rozpoczęła się era wolności, dla innych jednak utrwalił autorytaryzm – powiedział Adam Zych, prezes Fundacji projekt.PL, która jest głównym organizatorem konferencji.
W 1989 r. Polska przyjęła paradygmat kapitalistyczny w pakiecie z wolnością i demokracją. Jako społeczeństwo wychodzące z gospodarki niedoboru, obdarzone genem wolności i własnej inicjatywy, przyjęliśmy go bezkrytycznie, pozwalając, żeby to on
kształtował nas, a nie my jego. Po 33 latach od „kapitalistycznej inicjacji” uczestnicy konferencji postawili pytanie, na czym – po doświadczeniu pandemii i w trakcie kryzysu wywołanego wojną za wschodnią granicą Unii Europejskiej i Polski – powinien opierać się polski model rozwoju.
Zaproszeni prelegenci postawili szereg pytań (i próbowali na nie odpowiedzieć) m. in.: czy te zmiany powinny wpłynąć na nasze zachowania konsumpcyjne? Jak na nie zareaguje rynek
pracy? W jaki sposób wykorzystać rosnące wydatki publiczne na obronność do podniesienia innowacyjności polskiej gospodarki? A z drugiej strony, czy stać nas równocześnie na
odwagę kształtowania takiego systemu, który nie negując ogromnych przewag kapitalizmu, jest w stanie tak go ukierunkować, aby służył rozwojowi każdego człowieka w Polsce – od kreatywnego przedsiębiorcy, przez pracującego fizycznie, po kogoś, kto wciąż szuka w nim
swojego miejsca.
W wydarzeniu udział wzięli wezmą polscy i zagraniczni ekonomiści, w tym
m.in: